Spelers, supporters, media en rapporteurs van de KNVB. Alle ogen zijn wekelijks gericht op voetbalscheidsrechter Jochem Kamphuis (32) uit Groningen. En dat zorgt voor stress!
Acht vragen over werken onder hoogspanning.

 

1. Erik Kaptein van Gewoon HR heeft voor bedrijven de workshop ´Samenwerken onder hoogspanning´ ontwikkeld. Jij schuift geregeld aan om je ervaringen uit de voetballerij te delen. Ontmoet je veel gestreste mensen?

Ja, opvallend veel mensen ervaren een hoge werkdruk en stress. Het gevaar is dat ze onderpresteren, niet meer met plezier naar hun werk gaan of zelfs ziek thuis komen te zitten. Gelukkig zien steeds meer ondernemers het belang van ´leren omgaan met stress´ en duurzame inzetbaarheid. Erik gaat tijdens de workshops in op de theorie en ik vertel over mijn ervaringen uit de voetbalwereld. Dat maakt het allemaal nóg tastbaarder.

2. Wat is de belangrijkste les voor de deelnemers?

Iedereen gaat naar huis met een aantal handvatten om beter te kunnen omgaan met stress en spanning op de werkvloer. Daarmee kunnen ze meteen aan de slag.

3. Laten we het eens over je eigen stress hebben. In het seizoen 2008/2009 debuteerde je als scheidsrechter in het betaald voetbal. Welke spanning bracht dat met zich mee?

Ik floot Telstar tegen Almere City, die wedstrijd voelde voor mij als de finale van de Champions League. Een ´tv-wedstrijd´ fluiten was een compleet nieuwe ervaring. De nacht daarvoor sliep ik slecht. ´Wat gaan de mensen van mijn optreden vinden?´, was de vraag die door mijn hoofd spookte. Voor de aftrap gierden de zenuwen door mijn lijf en was mijn hartslag hoger dan normaal. Ondanks alle stress floot ik gelukkig een prima wedstrijd.

4. Een debuut is altijd spannend, maar een week later moest je alweer fluiten. Wat heb je gedaan om de stress beter onder controle te krijgen?

Ik heb al vrij snel geleerd dat het geen zin heeft om je druk te maken over zaken waar je geen invloed op hebt. Dat geeft rust. De meeste invloed heb je op jezelf, daar moet je alles uithalen. Daarom zorg ik dat ik goed getraind, uitgerust en voorbereid aan de aftrap verschijn. De spanning komt altijd terug, maar een goede voorbereiding biedt houvast.

5. Is het zo simpel?

Natuurlijk pas ik ook andere tools toe. In het nu leven en realistische doelen stellen zijn voor mij bijvoorbeeld ook belangrijk. Dan leg je jezelf ook niet onnodig veel druk op. Ik kan bijvoorbeeld gaan dromen van een WK-finale, maar dat is voor mij nu helemaal niet realistisch. Laat ik eerst maar eens een klassieker fluiten en internationaal scheidsrechter worden. Stap voor stap.

6. Wat doe je op de dag van de wedstrijd tegen de stress?

Sinds twee jaar doe ik aan mindfulness. Als je mij dat tien jaar geleden had verteld, had ik je keihard uitgelachen. Mindfulness associeerde ik vooral met geitenwollen sokken, maar ik besloot het na positieve verhalen van een aantal spelers toch een keer te proberen. En het hielp mij tegen de stress. Sindsdien doe ik voor iedere wedstrijd thuis een oefening. Om tot rust te komen ga ik ook nog even op bed liggen.

7. Heb je de zenuwen nu volledig onder controle?

Het kan altijd beter, maar op dit moment heb ik niet het idee dat mijn prestaties lijden onder stress. Een beetje stress is prettig om tot een prestatie te komen. Maar als ik in de toekomst wellicht hoger ga fluiten, komt er ongetwijfeld weer meer spanning om de hoek kijken. Op het gebied van ´omgaan met stress´ ben je nooit uitgeleerd.

8. Je bent eind 2018 vader geworden. Hoe was het met de stress tijdens de bevalling?

Nou, de bevalling was pittig. De artsen bleven rustig en wij hadden vertrouwen in hun deskundigheid. Volgens de verloskundige was ik wel een stuk stiller dan normaal, maar van paniek was geen sprake. Wat dat betreft, heb ik zeker wat gehad aan mijn ervaring als scheidsrechter. ´Maak je niet druk over zaken waar je geen invloed op hebt.´

 

(Samen)werken onder hoogspanning is een initiatief van adviesbureau Gewoon-HR, onder meer gespecialiseerd in mentale veerkracht op de werkvloer.

De landelijke overheid en het Europees Sociaal Fonds stellen ook in 2019 subsidiegeld beschikbaar om jouw medewerkers gemotiveerd, gezond en productief te houden. Het subsidiebedrag kan oplopen tot €12.500 per programma.